روابط سیاسی جمهوری اسلامی ایران و اوکراین
الف: تاریخچه روابط سیاسی:
جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از نخستین کشورها، استقلال اوکراین را در 25 دسامبر1991 به رسمیت شناخت. روابط رسمی دیپلماتیک میان دو کشور جمهوری اسلامی ایران و اوکراین از زمان انعقاد پروتکل برقراری روابط دیپلماتیک میان اوکراین و جمهوری اسلامی ایران در 22 ژانویه 1992 برقرار گردید؛ این موافقتنامه به امضاء وزرای امورخارجه وقت دو طرف رسید. سفارت جمهوری اسلامی ایران در اوکراین در اواخر ژانویه 1992 فعالیت خود را در کی یف آغاز نمود و متعاقبا سفارت اوکراین نیز در اوایل اکتبر همان سال فعالیت خود را در تهران شروع کرد. از آن زمان تاکنون شاهد امضاء موافقتنامه ها و تبادل هیات های متعددی بین دوکشور بوده ایم.
ب: تبادل هیات های سیاسی
از جمله دیدارهای رسمی انجام شده میان مقامات ارشد سیاسی دو کشور طی سالهای اخیر می توان به سفر آقای پاول کلیمکین وزیر امورخارجه وقت اوکراین به تهران در خرداد 1395 و ملاقات با رئیس جمهور، رئیس مجلس شورای اسلامی و وزیر امور خارجه وقت جمهوری اسلامی ایران اشاره کرد. همچنین دیدار دکتر محمد جواد ظریف و پاول کلیمکین وزرای امور خارجه وقت دو کشور در حاشیه اجلاس امنیتی مونیخ در اسفند 1395 و در حاشیه شصت و نهمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد دیدار داشته اند.
نخستین نشست رایزنی های سیاسی دو کشور در تاریخ 26 و27 اکتبر2016 با سفر ابراهیم رحیم پور معاون وقت وزیر امور خارجه ایران به شهر کی یف تحقق یافت. هیات عالی رتبه اوکراینی به ریاست استپان کوبیف معاون اول نخست وزیر و وزیر وقت توسعه اقتصادی و تجارت اوکراین بمنظور شرکت در مراسم تحلیف ریاست جمهوری ایران مورخ 5 اوت 2017 به تهران سفر نمود.
از جمله دیگر تحولات مهم در روابط سیاسی دو کشور می توان به برگزاری دومین نشست رایزنی های سیاسی دو کشور در سال 1399 در تهران اشاره داشت که در حاشیه دومین دور مذاکرات دو کشور در خصوص سانحه سقوط هواپیما بین جناب آقای عراقچی معاون سیاسی وقت وزیر امور خارجه و آقای ینین معاون وقت وزیر امور خارجه اوکراین برگزار شد.
در زمینه همکاری های بین پارلمانی علاءالدین بروجردی رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در نوامبر 2017 به اوکراین سفر نمود. هیات گروه دوستی پارلمانی جمهوری اسلامی ایران به ریاست سلمان خدادادی نیز بمنظور ملاقات با همتایان اوکراینی خود در جولای 2018 به کی یف سفر نمود.
ج- پی گیری سانحه سقوط هواپیما:
وقوع سانحه سقوط هواپیمای اوکراینی در اطراف تهران در 18 دی 1398 را می توان مهم ترین موضوع مطرح روابط دو کشور طی دو سال اخیر قلمداد کرد. با وقوع این سانحه تلخ تلاش های مختلفی از سوی جمهوری اسلامی ایران برای پی گیری پرونده در همکاری با طرف اوکراینی به عمل آمده است. سفر جناب آقای اسلامی وزیر وقت راه و شهرسازی جمهوری اسلامی ایران به کی یف پس از مدتی کوتاه از وقوع سانحه و ملاقات و رایزنی ایشان با رئیس جمهور و دیگر مقامات اوکراینی را می توان نقطه آغاز این اقدامات برشمرد. پس از آن، آقای الکسی دانیلوف دبیر شورای امنیت ملی و دفاع اوکراین طی سفر به تهران با همتای ایرانی و دیگر مقامات کشورمان دیدار و گفتگو کرد.
علاوه بر موارد فوق، برگزاری سه دور مذاکرات فنی، سیاسی و حقوقی بین هیات های دو کشور در کی یف و تهران به ریاست معاونین وزرای امور خارجه دو کشور را می توان مهم ترین تلاش های مشترک برای حل و فصل پرونده سانحه سقوط هواپیما توصیف کرد. جمهوری اسلامی ایران که با همکاری با طرف اوکراینی در برگزاری مذاکرات حسن نیت خود برای حل و فصل پرونده را اثبات کرده است، مجموعه اقدامات دیگری نیز در این خصوص به عمل آورده است. از جمله این اقدامات می توان به ارائه گزارش نهایی فنی در موعد مقرر و ارائه آن به طرف های ذیربط و یا تهیه گزارش های دیگر فنی و نظامی و یا اعلام آمادگی برای پرداخت غرامت و آغاز فرآیند آن اشاره داشت.